سیستم اطفاء حریق

سیستم اطفاء حریق

گروه الف: ساختمان های مسکونی یک تا پنج سقف ساختمان ها و یا مجتمع های مسکونی تا چهار طبقه بالای پیلوت همکف تا زیربنای کل 1000 مترمربع، در این گروه قرار می گیرند. تأسیسات و سیستم های حفاظت و ایمنی در برابر حریق این گروه از ساختمان ها به شرح زیر می باشند:

داخل هر یک از واحدها: نصب یک عدد کپسول آتشنشانی 4 کیلوگرمی دی اکسیدکربن یا یک عدد کپسول 4 کیلوگرمی پودر خشک الزامی است. زیرزمین ها: در این گروه از ساختمان ها چنانچه در زیر پیلوت، همکف، زیرزمین با کاربری پارکینگ احداث گردد، اجرای سیستم اطفا حریق اتوماتیک نوع اسپرینکلر بارنده خودکار مطابق با استانداردهای مربوطه و حداقل یک عدد کپسول 6 کیلوگرمی پودری خشک الزامی است. موتورخانه های مرکزی: نصب کپسول پودر خشک با ظرفیت متناسب با زیربنای موتورخانه کپسول آتشنشان دی اکسیدکربن 4 کیلوگرمی در مجاورت تابلوهای برق با رعایت کلیه ملاحظات محل نصب الزامی است. موتورخانه آسانسورها: نصب یک عدد کپسول دی اکسیدکربن 4 کیلوگرمی در محلی مناسب و قابل رؤیت و دور از صدمات فیزیکی در این محل الزامی است. ملاحظات لازم: به طور کلی محل نصب کپسول های آتشنشانی باید مکانی مناسب، قابل رؤیت، در دسترس ساکنان و دور از نور مستقیم خورشید، لوازم و تأسیسات و تجهیزات گرمازا و مصون از صدمات فیزیکی باشد. کلیه کپسول ها میباید همواره آماده به کار بوده و مرتب تاریخ اعتبار آنها کنترل و در صورت لزوم تعویض و یا تجدید شارژ گردند. لزوم آموزش ساکنان و آماده به کار بودن دائم سیستم اطفا حریق: برای آماده به کار بودن و امکان استفاده از وسایل اطفا حریق توسط ساکنان، آموزش چگونگی استفاده از وسایل و نگهداری آنها و همچنین کپسول های اطفا حریق می باید همواره در دستور کار مدیران این گروه از ساختمانها باشد. ساختمان های مسکونی 5،6،7 سقف با زیربنای بین 1000 تا 5000 مترمربع و همچنین کلیه ساختمان ها و یا مجتمع های مسکونی دارای 1 تا 4 طبقه با زیربنای بیش از 1000 تا 5000 مترمربع و 5 تا 6 طبقه بالای پیلوت با زیربنای تا 5000 مترمربع در این گروه قرار دارند.

تأسیسات مورد نیاز: تأسیسات اطفا حریق و سیستم های حفاظت و ایمنی مربوطه برای ساختمان های گروه ب علاوه بر موارد ذکر شده جهت گروه الف الزاماً باید شامل تأسیسات اطفا حریق نوع تر جعبه آتشنشانی باشد. برای ساختمان های دارای 7 سقف 6 طبقه بالای پیلوت علاوه بر سیستم تر، اجرای لوله کشی سیستم خشک نیز الزامی است. مسئولیت طراحی سیستم اطفا حریق این گروه از ساختمان ها به عهده مهندس طراح تأسیسات ساختمان می باشد.

سیستم های آتشنشانی:

• طراحی محاسبه و اجرای شبکه آب آتشنشانی تر از نوع جعبه آتشنشانی با انشعابات حداقل 1 اینچ حداکثر طول مجاز جعبه تا رایزر، از یک متر بیشتر نشود، مجهز به شیلنگهای لاستیکی فشارقوی 4/3 اینچ و تامین فشار حداقل 2/2 بار در سر نازلها با دبی حداقل 10-8 GPM برای ساختمان های این گروه الزامی است. -مهندس طراح با توجه به نیازهای فوق الذکر میباید هد و دبی پمپ و حجم منبع ذخیره آب آتشنشانی را با رعایت کلیه ضوابط و مقررات مربوطه طراحی و محاسبه نماید.

جنس لوله های آتشنشانی: جنس لوله های شبکه آب آتشنشانی تر را می بایست از نوع فولادی گالوانیزه و یا فولادی سیاه وزن متوسط مطابق DIN 2440 انتخاب نمود. حجم منبع ذخیره آب آتشنشانی و محل استقرار آن: -برای ذخیره و تأمین آب مورد نیاز سیستم اطفا حریق میباید منبع ذخیره آب به ظرفیت حداقل 5 متر مکعب در پیلوت یا بام با هماهنگی مهندسان سازه و معمار ساختمان، تعبیه نمود. یادآورمی شود که چاه های آب و یا استخرها برابر مقررات، منبع ذخیره آب آتشنشانی محسوب نمی شوند.

• بهتر است برای جلوگیری از راکد ماندن آب در این نوع منابع ترتیبی اتخاذ گردد تا هرچند وقت یکبار نزدیک به 511 لیتر از آب منبع، جهت مصارف بهداشتی و یا آبیاری برداشت و سپس جایگزین گردد.

پمپ های آتشنشانی و محل استقرار آنها: پمپ های آتشنشانی حتی المقدور باید در نزدیک ترین فاصله از منبع ذخیره آب نصب گردند. در صورت استقرار پمپ آتشنشانی و یا سیستم پمپاژ در پشت بام باید توجه داشت که، کل سیستم و شبکه لوله کشی، سیستم پمپاژ به همراه منبع ذخیره آب الزاماً باید در برابر تغییرات جوی، خوردگی، یخ زدگی و سایر آسیبهای احتمالی کاملاً محافظت گردند؛ عایق کردن تنها لوله ها و منبع ذخیره آب کافی نمیباشد.

تجهیزات داخل واحدها: داخل واحدهای این گروه مانند گروه الف، نصب یک عدد کپسول دی اکسیدکربن 4 کیلوگرمی یا یک عدد کپسول 4 کیلوگرمی پودر خشک با رعایت کلیه ملاحظات ذکر شده الزامی است.

تجهیزات داخل راهروها و کریدورها: داخل طبقات این ساختمان ها نصب تجهیزات به شرح ذیل الزامی است:

نصب یک عدد کپسول پودر خشک 4 کیلوگرمی با رعایت ملاحظات ذکر شده به ازاء هر دو واحد در هر طبقه ترجیحاً در داخل جعبه آتشنشانی. نصب جعبه آتشنشانی در هر طبقه در فضای فیلتر یا کریدور هر طبقه. نصب کپسولهای دی اکسیدکربن و پودر خشک 6 کیلوگرمی در پیلوت با رعایت کلیه ملاحظات لازم. تجهیزات داخل پارکینگها: در فضای پارکینگ ها، در صورتی که پارکینگ در زیرزمین و یا همکف به صورت فضای محصور و بسته احداث شده باشد، علاوه بر نصب کپسول، اجرای شبکه اطفا حریق آبی اتومات از نوع اسپرینکلر الزامی است.

موتورخانه های مرکزی: در صورت طراحی موتورخانه مرکزی برای مجتمع های گروه ب مانند گروه الف، نصب کپسول پودر خشک برای موتورخانه، کپسول دی اکسیدکربن 4 کیلوگرمی در مجاورت تابلوهای برق الزامی است. بدیهی است که تعداد کپسول ها باید متناسب با فضای موتورخانه و تعداد تابلوهای برق تعیین گردد.

موتورخانه آسانسورها: نصب کپسول دیاکسیدکربن 4 کیلوگرمی در داخل اتاق موتورخانه آسانسورها با رعایت کلیه موارد و ملاحظات الزامی است.

جعبه های آتشنشانی: نصب جعبه های آتشنشانی در تمام طبقات در محل های قابل رویت و در دسترس ساکنان ترجیحاً نزدیک پله ها الزامی است.

ارتفاع نصب: حداکثر ارتفاع بالای جعبه 181 سانتیمتر از کف تمام شده باشد. طول شیلنگ این جعبه ها باید به اندازه ای باشد که دورترین نقطه طبقه ای که جعبه در آن نصب شده است را پوشش دهد، اما ارتفاع آن نباید از 41 متر بیشتر شود. بدیهی است که تعداد و محل نصب جعبه های آتشنشانی با توجه به زیربنای ساختمان توسط مهندس طراح تعیین می گردد.

سیستم خشک: طراحی، محاسبه و اجرای شبکه لوله کشی سیستم خشک جهت آتشنشانی برای گروه ساختمان های 6 سقف 5 طبقه بالای پیلوت اختیاری است، اما اجرای آن برای ساختمان های 7سقف 6 طبقه بالای پیلوت (الزامی است) در هر جعبه آتشنشانی. در سیستم لوله کشی شبکه خشک برای هر جعبه آتشنشانی نصب شیرفلکه فشار قوی½ 1 اینچ به همراه کوپلینگ 2/1 1 اینچ و شیلنگ نواری الزامی است. به منظور امکان تغذیه شبکه خشک به وسیله خودروهای حامل آب آتشنشانی، لازم است در خارج از ساختمان در مکانی قابل دسترس مأموران آتشنشانی، یک اتصال آتشنشانی با کوپلینگ و شیر یک طرفه ½ 2 اینچ اتصال سیامی نصب گردد. در سیستم خشک نصب یک شیر تخلیه آب در پایین ترین قسمت لوله کشی رایزرها و یک شیر اتومات تخلیه هوا حداقل 1 اینچ در بالاترین قسمت رایزرهای شبکه خشک الزامی است. بدیهی است که این شیرها باید از انواع فشار قوی بوده و دست کم تحمل فشار کار سیستم را داشته باشند. تأسیسات و کلیه تجهیزات و لوله کشی های سیستم اطفا حریق، باید در برابر یخ زدگی در فصل سرما و سایر آسیب ها نظیر خوردگی، به نحو مطلوب محافظت گردند. جنس لوله های آتشنشانی: جنس لوله و اتصالات آتشنشانی، جهت اجرای سیستم خشک باید از انواع لوله های فولادی سیاه و اتصالات جوشی مطابق با (DIN24401) وزن متوسط باشد.

حجم منبع ذخیره آب و محل استقرار آن: حجم ذخیره آب برای سیستم آتشنشانی تر باید توسط مهندس طراح محاسبه و تعیین گردد، اما در صورت وجود سیستم اطفا حریق اتوماتیک از نوع اسپرینکلر، میزان آب نباید کمتر از 13500 لیتر باشد. منبع ذخیره آب آتشنشانی و پمپ تأمین فشار آب مربوط به آن باید در محلی مناسب در پیلوت و یا زیرزمین نصب گردند. برای جلوگیری از راکد ماندن آب در منابع ذخیره آب آتشنشانی این گروه از ساختمان ها توصیه میشود حداقل 20 % به حجم ذخیره منابع آب آتشنشانی اضافه شود تا به مرور برای مصارف بهداشتی و یا آبیاری مورد استفاده قرار گرفته و مجدداً جایگزین گردد. توضیح اینکه طبق ضوابط و مقررات مربوطه، استخرها و یا چاه های آب جزو منابع ذخیره آب آتشنشانی محسوب نمی شوند.

سیستم پمپاژ آب آتشنشانی: جهت پمپاژ آب سیستم تر، توصیه می شود از یک پکیج بوستر پمپ کامل متشکل از تابلو برق تجهیزات کنترلی منبع تحت فشار و شیرآلات مربوطه جهت تأمین فشار آب آتشنشانی استفاده دستورالعمل تأسیسات اطفاء و اعلام حریق گردد. این سیستم باید با توجه به محاسبات هد ودبی مورد نیاز برای سیستم پمپاژ توسط مهندس طراح انتخاب گردد.

محاسبه میزان آبدهی و تعیین فشار پمپ آتشنشانی: محاسبه میزان آبدهی و فشار پمپ آتشنشانی ساختمان های گروه ج باید به طریقی صورت پذیرد که فشار خروجی سر هر یک از نازل ها حداقل 2/2 بار بوده و دبی آن حداقل 10- 8 GPM باشد. اما در صورت وجود اسپرینکلر 20GPM دبی برای هر اسپرینکلر میباید محاسبه و در نظر گرفته شود. بدیهی است که مقدار آبدهی پمپ آتشنشانی در این گروه باید با توجه به ارتفاع ساختمان، طول مسیر لوله کشی، قطر و جنس لوله و تعداد اتصالات مربوطه تعیین گردد.

گروه ب: گروه ساختمانهای عمومی تا 6 سقف با زیر بنای بیش از 1000 مترمربع: کلیه ساختمان های عمومی کمتر از پنج طبقه بالای پیلوت با زیربنای بیش از هزار مترمربع تیپ با خطر کم در طبقه بندی آتشسوزی، نظیر سینماها، تئاترها، مراکز همایش، فروشگاههای بزرگ و بیمارستانها از جمله این ساختمانها میباشند.

تأسیسات مورد نیاز: تأسیسات اطفا حریق و سیستمهای حفاظت و ایمن سازی این گروه از ساختمانها که به لحاظ اهمیت و کاربریهای مختلف به سه زیر مجموعه متفاوت تقسیم میشوند به شرح ذیل اعلام میگردد:

سینماها و تئاترها و مراکز همایش و فروشگاههای بزرگ: در این ساختمانها علاوه بر نصب کپسولهای اطفا حریق و اجرای شبکه لولهکشی سیستم تر از نوع جعبه آتشنشانی، طرح و اجرای سیستم اطفا حریق اتوماتیک اسپرینکلر و تأمین برق اضطراری جهت )سیستم اطفا حریق الزامی است.لازم به ذکر است سینماها و تئاترها با هر متراژی مشمول این طرح میباشند.

بیمارستانها، پاساژها و مراکز داد و ستد و انبارهای بزرگ: در این ساختمانها علاوه بر نصب کپسولهای اطفا حریق، اجرای شبکه سیستم تر خشک و اطفا حریق اتومات اسپرینکلر و همچنین تأمین برق اضطراری جهت سیستم اطفا حریق الزامی میباشد.

موزه ها و کتابخانه های عمومی بزرگ و سایتهای کامپیوتری: در این ساختمانها به جز نصب کپسولهای اطفا حریق و اجرای شبکه لوله کشی سیستم تر از نوع جعبه آتشنشانی در قسمت های اداری، راهروها و یا فضاهای مشابه، در قسمت مخازن کتب در کتابخانه ها و سایتهای کامپیوتری و محل نمایشگاهها در موزه ها طبق استانداردهای مربوطه، اجرای سیستم اطفاء اتوماتیک گازی مانند گاز FM200 و یا آرگونایت و یا مشابه توصیه اکید میگردد.

مسئولیت طراحی: مسئولیت طراحی سیستمهای اطفا حریق، محاسبات سایز لوله ها و شیوه اجرای شبکه و تعداد رایزرها، تعیین هد و دبی پمپ ها و ظرفیت منبع ذخیره آب در این گروه از ساختمان ها به عهده مهندس طراح تأسیسات ساختمان می باشد.