شیر برقی آب دو راهه
شیرهای کنترل و ایمنی، تجهیزاتی برای مهار جریان و فشار سیالات هستند. اصولا شیرهای کنترل و ایمنی در مواردی به کار می روند که در جریان سیال (اعم از مایع و گاز) اختلاف فشار وجود داشته باشد. برای انتخاب شیرهای کنترل و ایمنی علاوه بر توجه به نوع شیر مورد نیاز (که در ادامه به انواع مهم ترین آنها اشاره شده است) لازم است به سایز، نوع اتصال (دنده ای یا فلنجی)، دمای کار، فشار کار، نوع سیال عبوری، نوع فرمان پذیری و عملکرد، جنس بدنه، برند محصول و ... توجه فرمایید. در این مقاله سعی کرده ایم شما را با انواع شیرهای کنترل و ایمنی و عملکرد آنها بصورت مختصر آشنا کنیم.وظایف اصلی شیرهای کنترل و ایمنی عبارتند از قطع و وصل کامل جریان جلوگیری از بازگشت مایعات و گازهای عبور کرده تنظیم عبور مقدار مورد نیاز مایعات و گازها تنظیم و کنترل مقدار و فشار مایعات و گازها کنترل و ایمن نگه داشتن دستگاه های تحت فشار
شیرهای کنترل و ایمنی جنس و مواد مصالحی که در ساخت شیر به کار برده میشود، بر اساس نوع، کاربرد، فشار کار و... متفاوت است. در پروژه های ساختمانی معمولاً شیرهای چدنی، برنزی، برنجی و گاهی استیل (SS) استفاده می شود، این در حالیست که در پروژه های صنعتی مانند، نیروگاه ها، کارخانههای پتروشیمی، پالایشگاه ها، کشتی سازی و صنایع دارویی/غذایی و ... بر اساس نوع سیالی که از شیر عبور میکند و یا محیطی که شیر در آن قرار دارد، بدنه و دیگر اجزای آن را از فولاد کربنی، فولاد آلیاژی، فولاد ضد زنگ(Stainless Steel) می سازند.
به طور کلی شیرهای کنترل و ایمنی به سه دسته زیر تقسیم می شوند: شیرهای دستی که با نیروی انسان کار می کنند (manual valves) شیرهای خودکار که با نیروی هوا، مایعات و گازهای کنترل شونده کار می کنند (control valves) شیرهای خودکار که با نیروی برق کار می کنند (Electric motor operated valves) انواع شیرهای کنترل و ایمنی : شیرهای کنترل و ایمنی دارای انواع زیر می باشند (که در ادامه هریک از آنها را مورد بررسی قرار می دهیم) :
شیرهای دیافراگمی (diaphragm valves) شیر دوراهه و سه راهه موتوری شیر فشار شکن ( pressure reducting valve) شیرهای پروانه ای (butterfly valves ) شیرهای اطمینان (safety valves) شیرهای خودکار (control valves) شیرهای متعادل کننده (balancing valves) شیر های تخلیه کننده فشار (pressure relief valves) شیرهای خودکار (CONTROL VALVES) شیرهای خودکار معمولا شیرهایی هستند که هماهنگ با یک کنترل کننده خودکار برای کنترل کردن مقدار گذر جریان استفاده می شوند.
شیر های کنترل را به گروه های زیر تقسیم می کنند:
نوع دارای عملگر (ACTUATOR TYPES): یک عملگر شیر سیگنال خروجی از کنترل کننده (مثلا یک سیگنال الکتریکی یا بادی) را به حرکت خطی یا دورانی تبدیل می کند. عملگرها دارای اندازه ها، نوع ها، خروجی ها و مودهای (mod) کنترلی متفاوت و گسترده ای هستند.
شیر کنترل دارای عملگر
متداول ترین عملگر های مورد استفاده برای شیرهای خود کار عبارتند از: عملگر های مغناطیسی (SOLENOID) بادی (PNEUMATIC) موتور الکتریکی الکترونیکی هیدرولیکی ترموستاتیکی شیر ترموستاتیک رادیاتور با سنسور دمای هوا و انبساط حجمی یا طولی بخش عملگر خود (در دمای مورد نظر)، موجب قطع جریان آبگرم رادیاتور و حفظ تعادل دمای هوای اتاق می شوند.